De oorsprong van begraafplaats Ter Navolging

De begraafplaats Ter Navolging, gelegen op een oude duintop in Scheveningen, kent een unieke en rijke geschiedenis. Opgericht in 1780 door Mr. Abraham Perrenot (1726-1784), is het de oudste particuliere begraafplaats van Nederland. Deze buitenbegraafplaats weerspiegelt niet alleen de persoonlijkheid en visie van haar oprichter, maar ook de tijdsgeest van een belangrijk tijdperk in de Nederlandse geschiedenis.

Mr. Abraham Perrenot: een man met een visie

Perrenot was een jurist en notaris die in de achttiende eeuw in Den Haag leefde. In die tijd was het voor de meeste mensen gebruikelijk om begraven te worden op de kerkgronden binnen de stadsmuren. Deze stadskerkhoven raakten echter overvol, wat tot onhygiënische en onrustige situaties leidde. De overvolle begraafplaatsen zorgden voor stankoverlast en verhoogden zelfs het risico op ziektes.

Perrenot, een vooruitstrevend man, zag de noodzaak van een alternatieve plek waar rust en natuur een grotere rol konden spelen in het afscheid nemen. Geïnspireerd door de ideeën van de Verlichting en de opkomst van nieuwe visies op de dood en begrafeniscultuur, nam hij het initiatief om een begraafplaats buiten de stadsmuren te stichten. Zijn keuze viel op een duintop in het gebied dat bekend stond als de “Grafelijkheids Wildernisse” – een gebied vol natuur en gelegen op wat nu Prins Willemstraat 43 in Den Haag is.

De locatie en ontwikkeling van Ter Navolging

De locatie was niet willekeurig gekozen. De Graaflijkheids Wildernisse, die toen nog niet bebouwd was, bood een serene en afgelegen plek waar Perrenot zijn begraafplaats in alle rust kon realiseren. Hier konden mensen in een meer natuurlijke omgeving begraven worden, ver weg van de drukte en de ongewenste omstandigheden op de stadsbegraafplaatsen. Hij gaf de begraafplaats de naam “Ter Navolging”, een naam die zijn idealen reflecteerde. Perrenot hoopte dat zijn initiatief een voorbeeld zou worden voor anderen, en dat het begraven buiten de stad een nieuwe norm zou worden.

De keuze voor een duintop gaf de begraafplaats een indrukwekkend uitzicht en een natuurlijke bescherming. De duinen, die wind en zand konden tegenhouden, maakten de plek ideaal voor een gedenkplaats die generaties zou kunnen doorstaan. Perrenot liet de begraafplaats zorgvuldig ontwerpen en inrichten, waarbij veel aandacht werd besteed aan het behoud van de natuurlijke elementen van de omgeving.

Een unieke begraafplaats met eerbied voor traditie

In een tijd waarin begraven vaak simpel en functioneel werd uitgevoerd, was Ter Navolging een opvallende en moderne optie. De begraafplaats werd ingericht met statige grafkelders, die destijds vrij nieuw waren in Nederland. Een grafkelder bood een waardig en duurzaam alternatief voor een eenvoudige begraafplaats. Dit exclusieve aspect maakte Ter Navolging direct aantrekkelijk voor vooraanstaande families en personen uit de hogere kringen die Perrenots visie en waarden deelden.

De begraafplaats groeide al snel uit tot een rustplaats voor mensen die waarde hechtten aan rust, natuur en traditie. Bovendien betekende het dat families hun dierbaren konden herdenken op een plek die persoonlijker en intiemer was dan de stadskerkhoven. Dit droeg bij aan de bijzondere status van Ter Navolging als een exclusieve en respectvolle begraafplaats.

Ter Navolging als Rijksmonument

Door de eeuwen heen bleef Ter Navolging een plek waar mensen in alle rust en waardigheid konden worden begraven. Dankzij de natuurlijke ligging en het respect voor traditie heeft de begraafplaats haar historische waarde behouden. Ter Navolging werd in latere jaren op de Rijksmonumentenlijst geplaatst, een erkenning voor haar culturele en historische betekenis. Vandaag de dag staat de begraafplaats open voor bezoekers tussen zonsopgang en zonsondergang en is het nog altijd een actieve begraafplaats, beheerd door een stichting die zorgt voor het behoud en onderhoud van deze bijzondere plek.

Ter Navolging: een plek van trots en herinnering

De oprichting van Ter Navolging was meer dan alleen het vervullen van een behoefte; het was het begin van een nieuwe manier van begraven, waarin ruimte was voor rust, natuur en respect. Perrenots gedurfde visie op het begraven buiten de stad maakte het mogelijk om een plek te creëren die tot op de dag van vandaag bijzonder is. Ter Navolging staat symbool voor de waarden van haar oprichter: exclusiviteit, rust en eerbied voor de overledenen en hun nabestaanden. Het is een rustplaats die zich onderscheidt door haar unieke ligging op de duinen en door haar rijke geschiedenis die teruggaat tot het einde van de achttiende eeuw.

Voor wie waarde hecht aan traditie, historie en een serene omgeving, blijft Ter Navolging een unieke keuze. In een tijd waarin begraafplaatsen steeds meer een plek van reflectie en herinnering worden, biedt deze historische duinrustplaats een bijna tijdloze mogelijkheid om in vrede afscheid te nemen. Dankzij het doorzettingsvermogen en de vooruitziende blik van Mr. Abraham Perrenot staat Ter Navolging nog altijd als een testament voor zijn visie en idealen.

Meer weten?

Onlangs verscheen een boek over de geschiedenis van de Begraafplaats Ter Navolging geschreven door Mr Willem Canneman, oud voorzitter,
dat te koop is op Ter Navolging bij Uitvaart en Zo, Prins Willemstraat 43, 2584HT Scheveningen.

Copyright STICHTING BEGRAAFPLAATS TER NAVOLGING - design & foto's: studio l2h